International Equity Exchange-Traded Funds

We wrześniu 2020 roku nakładem wydawnictwa Palgrave Macmillan ukazała się książka „International Equity Exchange-Traded Funds. Navigating Global ETF Market Opportunities and Risks”, której autorami są: Tomasz Miziołek (rozdziały 3-8), Ewa Feder-Sempach (rozdziały 1-2) i Adam Zaremba (rozdział 9).

Książka stanowi praktyczny przewodnik po świecie międzynarodowych inwestycji akcyjnych przy wykorzystaniu ETF-ów, co jest szczególnie istotne z punktu widzenia inwestorów, którzy chcą zdywersyfikować geograficznie swój portfel inwestycyjny w oparciu o prosty, tani i efektywny instrument finansowy zarządzany pasywnie. Zawiera ona szereg przykładów dotyczących zarówno akcyjnych indeksów globalnych, regionalnych, obejmujących jeden kraj, sektorowych i tematycznych, jak też funduszy ETF dążących do odwzorowania stóp zwrotu tych indeksów. W przeciwieństwie do innych książek, które szeroko, ale zwykle dość pobieżnie omawiają różne aspekty funkcjonowania ETF-ów, pozycja ta w sposób dogłębny i kompleksowy charakteryzuje jeden konkretny segment dynamicznie rozwijającego się rynku funduszy ETF na świecie.

Książka składa się z czterech części podzielonych na dziewięć rozdziałów.

Część pierwsza książki ma charakter teoretyczny i poświęcona jest inwestycjom międzynarodowym oraz dywersyfikacji portfela inwestycyjnego.

Rozdział 1 przedstawia ekonomiczne podstawy międzynarodowych inwestycji kapitałowych. Zostały w nim scharakteryzowane możliwości inwestowania za granicą, parytet międzynarodowy, a także kwestie związane z kursami walutowymi kluczowe przy inwestycjach transgranicznych – głównie ekspozycja walutowa i zabezpieczenie przed zmianami kursowymi. Rozdział ten zawiera również omówienie czynników monetarnych i ich wpływ na inwestycje, wycenę aktywów międzynarodowych i globalną strukturę inwestycji. Opisuje również zjawisko home bias i teorię segmentacji rynku. Ponadto poświęcony jest praktycznemu problemowi międzynarodowej strategii inwestycyjnej i koncepcjom psychologicznym mającym na celu uniknięcie nieoptymalnej alokacji aktywów.

Rozdział 2 prezentuje teoretyczne podstawy współczesnej teorii portfela inwestycyjnego. Wskazuje, jak inwestorzy mogą wybrać optymalny portfel spośród różnych zestawów portfeli, biorąc pod uwagę dwie podstawowe charakterystyki – ryzyko i stopę zwrotu. W rozdziale tym przedstawiono podstawowy związek między stopą zwrotu a ryzykiem w znanym modelu równowagi rynkowej, tj. w modelu wyceny aktywów kapitałowych (CAPM). Ponadto omówiono potencjalne korzyści wynikające z międzynarodowej dywersyfikacji i dywersyfikacji regionalnej.

Druga część książki skupia się na prezentacji podstawowych informacji dotyczących funkcjonowania funduszy ETF, w tym na szczególnych cechach tych akcyjnych ETF-ów, które oferują międzynarodową ekspozycję inwestycyjną.

Rozdział 3 przedstawia najważniejsze aspekty prawne i charakterystyki inwestycyjne funduszy ETF. Omawia kwestie prawne dotyczące tych instrumentów finansowych, zarówno na rynku amerykańskim, jak i na innych rozwiniętych rynkach finansowych. Omawia również kwestie, na które zwracają uwagę inwestorzy i doradcy korzystający z funduszy ETF, związane głównie ze śledzeniem indeksów. Są wśród nich dwie podstawowe metody replikacji indeksów – fizyczna (bezpośrednia) i syntetyczna (oparta na swapach), a także pożyczki papierów wartościowych. Dodatkowo w rozdziale tym zaprezentowana została charakterystyka różnych rodzajów ryzyka wynikających z naśladowania wyników indeksów i stosowania pożyczek papierów wartościowych. Omówione zostały również koszty związane z tymi praktykami.

Rozdział 4 opisuje mikrostrukturę i mechanikę funkcjonowania funduszy ETF. W jego pierwszej części omówiony został proces uruchomienia funduszu ETF, kreacji i umorzenia udziałów w ETF-ach oraz wyceny tytułów uczestnictwa. Następnie dokładnie wyjaśnione zostały najważniejsze kwestie związane z pierwotnym i wtórnym rynkiem ETF-ów, w szczególności związane z płynnością tych instrumentów finansowych, a także różnymi typami ryzyka i kosztami z nich wynikającymi. Ponieważ inwestowanie w fundusze ETF wymaga także pogłębionej wiedzy z zakresu najlepszych praktyk dotyczących wykonywania transakcji, omówiono również wiele praktycznych zasad odnoszących się do handlowania tytułami uczestnictwa ETF-ów na giełdach, w tym te dotyczące inwestowania na rynkach międzynarodowych.

Część trzecia prezentuje charakterystykę różnorodnych form inwestowania w akcyjne fundusze ETF posiadające ekspozycję na rynki międzynarodowe.

Rozdział 5 poświęcony jest funduszom ETF inwestującym globalnie. Fundusze te pozwalają inwestorom osiągnąć najszerszą i z reguły najbardziej zróżnicowaną pasywną ekspozycję na światowy rynek akcji. Rozdział ten przedstawia argumenty za globalną dywersyfikacją portfela akcji poparte wynikami badań naukowych, jednocześnie prezentując potencjalne ułomności tego podejścia inwestycyjnego. Znajduje się w nim również charakterystyka wybranych, najważniejszych globalnych indeksów akcyjnych oferujących najwyższy stopień dywersyfikacji portfela – pod względem krajów, sektorów i poszczególnych spółek. Rozdział kończy się prezentacją wybranych możliwości inwestycyjnych na rynku akcyjnych ETF-ów z globalną ekspozycją, w głównej mierze tych replikujących szerokie indeksy obejmujące zarówno spółki z rynków rozwiniętych, jak i rynków wschodzących.

Rozdział 6 skupia się na regionalnych, akcyjnych ETF-ach. Jest to pośrednia forma inwestowania na rynkach międzynarodowych, ulokowana pomiędzy inwestowaniem globalnym a inwestycjami na rynku jednego państwa. W rozdziale tym omówione zostały zalety i wady regionalnej dywersyfikacji portfela inwestycyjnego, w szczególności różnorodne korzyści i niedogodności tej formy inwestycji międzynarodowych. Zostały w nim szczegółowo scharakteryzowane najważniejsze indeksy rynków rozwiniętych, rynków wschodzących i rynków granicznych oraz wybrane fundusze ETF naśladujące ich stopy zwrotu. Nie zabrakło również opisu możliwości, jakie oferują pasywnie zarządzane fundusze posiadające regionalną ekspozycję geograficzną, tj. ETF-y inwestujące w danym regionie świata lub jego części oraz fundusze inwestujące na rynkach grupy państw zdefiniowanej w inny sposób (np. EMU, ASEAN, BRIC).

Rozdział 7 ma na celu dostarczenie dogłębnych informacji na temat funduszy ETF inwestujących na rynku akcji jednego kraju (single-country). Ten sposób inwestowania wydaje się najwygodniejszym i najprostszym sposobem na osiągnięcie ukierunkowanej, międzynarodowej dywersyfikacji portfela akcyjnego, dzięki czemu jest szeroko rozpowszechniony na całym świecie. Dzieje się tak ze względu na najłatwiejszy dostęp do tych funduszy, jak też z uwagi na ich ogromny wybór i zróżnicowanie. Rozdział rozpoczyna się charakterystyką najważniejszych aspektów praktycznych i niuansów, które należy wziąć pod uwagę przy realizacji tego typu ekspozycji międzynarodowej. W dalszej części opisane zostały wybrane możliwości inwestycyjne z tej kategorii dostępne dla inwestorów na całym świecie (w sumie fundusze ETF oferują możliwość inwestowania na rynkach ponad 60 państw), z podziałem na fundusze dające ekspozycję na krajowe rynki akcji w obu Amerykach, regionie EMEA (Europa, Bliski Wschód i Afryka) oraz w regionie Azji i Pacyfiku.

Rozdział 8 przedstawia dwa węższe rozwiązania inwestycyjne dostępne na międzynarodowych rynkach kapitałowych – sektorowe ETF-y i tematyczne ETF-y. Pomimo geograficznej dywersyfikacji portfeli inwestorzy zwykle ponoszą większe ryzyko inwestując w te fundusze niż w przypadku innych, opisanych powyżej form inwestowania międzynarodowego. Jest to konsekwencją dużej koncentracji na określonym sektorze lub temacie inwestycyjnym. W zamian można się jednak spodziewać nagrody w postaci wyższej stopy zwrotu. W rozdziale przedstawiono najważniejsze typy sektorowych funduszy ETF, oparte na powszechnie stosowanych klasyfikacjach sektorowych (GICS i ICB) oraz tematyczne fundusze ETF wykorzystujące najpopularniejsze pomysły inwestycyjne.

Czwarta część książki omawia strategie inwestycyjne funduszy ETF przez pryzmat badań naukowych poświęconych wpływowi różnorodnych czynników na stopy zwrotu na rynkach akcji.

Rozdział 9 obejmuje kompleksowy przegląd aktualnej literatury naukowej na temat przekroju stóp zwrotu krajowych rynków akcji. Omówione zostały w nim trzy aspekty literatury dotyczącej wyceny aktywów. Najpierw opisane zostały badania odnoszące się do wyboru zbioru danych i metod przygotowania próbek. Dalej scharakteryzowane zostały różne aspekty podejść metodologicznych. W ostatniej części zostały przeanalizowane dotychczas odkryte anomalie kapitałowe na poziomie kraju. Zagadnienia omówione w tym rozdziale nie tylko zapewniają nowy wgląd w problematykę wyceny aktywów w skali międzynarodowej, ale mogą również potencjalnie przełożyć się na skuteczne strategie alokacji kapitału, w tym także za pośrednictwem funduszy ETF.

Więcej informacji o książce znajduje się na stronie wydawnictwa Palgrave Macmillan (https://www.palgrave.com/gp/book/9783030538637?fbclid=IwAR0Cv4xZ1HlZ6GdoG3Hco7G176GDKJIBhfyDLa3ODXcnUoaVyw5DHaQMVp8) oraz m.in. na Amazonie (https://www.amazon.com/International-Equity-Exchange-Traded-Funds-Opportunities/dp/303053863X?fbclid=IwAR3QY4bby6BYYYhlSuaxNY8maVP8zpqm3Aqz4H_FhTO2Yj4fXKbOsIRlgUI). W tych miejscach można również zakupić całą książkę (w formie drukowanej lub ebooka) lub poszczególne rozdziały. Dostępne są tam również bezpłatnie fragmenty książki.

Recenzja książki autorstwa prof. dr hab. Andrzeja Sławińskiego została zamieszczona w nr 2 (83) 2021 czasopisma „Bezpieczny Bank”: https://www.bfg.pl/wp-content/uploads/bezp.-bank-2-21.9.pdf

Książka została nominowana do Nagrody Beta 2021: http://www.fmc.home.pl/article,1203.html