
Według opublikowanego przez spółkę Morningstar corocznego raportu opisującego trendy w poziomie i strukturze opłat w funduszach inwestycyjnych w Stanach Zjednoczonych (U.S. Fund Fees Study) – zarówno w klasycznych funduszach otwartych (open-end mutual funds), jak i w funduszach typu ETF (exchange-traded funds) – średni ważony aktywami wskaźnik kosztów (asset-weighted expense ratio) obniżył się z 0,37% w 2022 r. do 0,36% w roku 2023, czyli jedynie o 3,4%. To jednocześnie najniższy poziom opłat w historii amerykańskiego rynku funduszy inwestycyjnych (por. poniższy wykres). W porównaniu ze stanem sprzed 20 lat (tj. z rokiem 2004, kiedy wskaźnik ten wynosił 0,87%), opłaty spadły o blisko 59%.

W konsekwencji nieznacznego – w porównaniu z poprzednimi latami – spadku kosztów, szacowane korzyści z tytułu obniżek opłat w funduszach inwestycyjnych dla amerykańskich inwestorów wyniosły w 2023 roku „tylko” 3,4 mld USD – to o 65% mniej niż rok wcześniej (9,8 mld USD) (por. poniższy wykres). W ciągu tylko ostatnich siedmiu lat sięgnęły one w sumie 41,6 mld USD.

Masowa migracja do tańszych funduszy i klas tytułów uczestnictwa była wciąż główną przyczyną spadku kosztów, jednak zarządzający aktywami stali się coraz bardziej niechętni ostrej konkurencji cenowej. W 2023 r. zarówno w przypadku funduszy aktywnych, jak i pasywnych więcej było podwyżek opłat niż obniżek, co przyczyniło się do wzrostu średniego równoważonego wskaźnika kosztów (equal-weighted expense ratio) w przypadku funduszy pasywnych (z 0,54% do 0,55%) i utrzymania się go na niezmienionym poziomie w przypadku funduszy aktywnych (1,01%). W przypadku tych pierwszych główną przyczyną było rozpowszechnienie się nowych, droższych indeksowych funduszy ETF. Tylko 13% funduszy pasywnych poinformowało w ubiegłym roku o spadku opłat, podczas gdy w roku 2022 było to 20%. Analogicznie w przypadku funduszy aktywnie zarządzanych było to 24% w 2023 r. i 31% w 2022 r. Tymczasem 37% funduszy aktywnych i 24% funduszy pasywnych odnotowało w 2023 roku wzrost opłat, przy czym po raz pierwszy od 2019 r. odsetek podwyżek przewyższył odsetek spadków. Opłaty były podnoszone z kilku powodów, takich jak podwyżki opłat, wygasanie zwolnień z opłat, odpływy poniżej progów opłat oraz anomalie księgowe.
Pozostałe najważniejsze dane i wnioski wynikające z analizy przeprowadzonej przez spółkę Morningstar są następujące:
- średni ważony aktywami wskaźnik kosztów w przypadku funduszy aktywnych spadł w 2023 r. o 0,2% i wyniósł w zaokrągleniu 0,59%;
- średni ważony aktywami wskaźnik kosztów w przypadku funduszy pasywnych spadł w 2023 r. o 1,3% i wyniósł w zaokrągleniu 0,11%;
- nowe fundusze inwestycyjne są coraz tańsze, a nowe ETF-y coraz droższe. Różnica między średnią opłatą nowo uruchomionych funduszy ETF i nowo uruchomionych funduszy inwestycyjnych zmniejszyła się o 71% od 2014 r.;
- w 2023 r. luka w przepływach tanich i drogich funduszy zmniejszyła się, ale pozostała znacząca. Najtańszy kwintyl funduszy odnotował napływy o wartości 403 mld USD, podczas gdy pozostałe 80% funduszy zanotowało odpływy o wartości 336 mld USD (por. poniższy wykres);

- ewolucja branży doradczej nadal w istotnym stopniu kształtuje wielkość przepływów i poziom opłat. Fundusze, w których obowiązuje model opłat powiązany z doradztwem finansowym (bundled) odnotowują odpływy kapitału już od 14 lat. Tymczasem fundusze bazujące na modelu opartym na opłatach oddzielonych od doradztwa finansowego (unbundled) odnotowują napływ netto środków przez ostatnie 20 lat;
- fundusze smart (strategic) beta stanowią alternatywę dla droższych funduszy aktywnie zarządzanych. W 2023 roku średnia opłata ważona aktywami dla tych pierwszych wyniosła 0,18% i była wyższa niż w przypadku tradycyjnych funduszy indeksowych (0,10%), ale znacznie niższa niż w przypadku funduszy aktywnych (0,59%);
- chociaż część konkurencji zyskuje na sile, firma Vanguard nadal może pochwalić się najniższym średnim wskaźnikiem kosztów ważonym aktywami (0,08% w 2023 r.) wśród spółek zarządzających aktywami.
Wpis jeszcze nie ma komentarzy.